Początki Łosia

Początki

Dokładna data założenia Łosia nie jest znana. Prawdopodobnie miało to miejsce przed 1409 rokiem.

Najstarsze dokumenty wymieniające nazwę wsi powstały w latach 1409 – 1416. Mówiły o Janie Łoskim z Łosia. W tamtych czasach wieś była znana jako miejscowość położona nad rzeką Jeziorką, w parafii Jazgarzewo (dzisiaj Jazgarzew), w Ziemi Czerskiej i w powiecie sądowym czerskim.

Historia rodu Łoskich – założycieli Łosia

Jeden z licznych polskich rodów szlacheckich wywodził się właśnie z Łosia – Łoscy herbu Rogala.

W 1432 roku powstał dokument, w którym podkomorzy zakroczymski Piotr Pilik ze Skuł przekazał „synowcom swoim, braciom z Łosia” następujące wsie: Skuły, Rudę, Chynowo, Wolę Chynowską, Słubice i Dobrzyszewo. Tak został utworzony znaczny majątek ziemski i zaczęła się 250-letnia „epoka”, podczas której Łosiem i okolicznymi wsiami zarządzali Łoscy. Owe wsie to między innymi: Wola Łoska, Wola Chynowska, Uwieliny, Wągrodno i Piskórka.

Owymi synowcami byli pewnie Jan i Abraham Łoscy, synowie chorążego czerskiego Jana. Abraham zmarł bezdzietny, ale jego brat w 1429 roku ożenił się z Anną z Nowego Dworu. Para miała trzy córki i dziewięciu synów. W 1453 Jan został podkomorzym zakroczymskim, zmarł zaś w 1463 roku. W 1476 roku ostatecznie podzielono po nim dobra między jego dzieci.

Najstarszy syn Jana, Piotr Łoski, zmarł już w 1746. Wdowa po nim i jego dzieci otrzymali Wolę Chynowską i Krężel. Jego syn Jan rozpoczął nową, Chynowską gałąź rodu Łoskich.

Drugi syn Abraham otrzymał Uwieliny i Piskórkę. Od niego rozpoczął się ród Uwielińskich.

Trzeci syn Jan Pilik wziął część Wągrodna i Choszcz.

Czwarty Mikołaj, student Uniwersytetu Jagiellońskiego i piąty Jakób Boruta podzielili po połowie Skuły i Słubice.

Szósty Hieronim, także zmarły w 1476 roku zapewnił swoim dzieciom część Wągrodna i Uwielin.

Siódmy syn, Stanisław Łoski, otrzymał Łoś. Od niego pochodzi gałąź Łoskich z Łosia.

Ósmy Marcin wziął Dobrzyszewo i Odrzywół. W 1488-1499 był starostą czerskim.

Dziewiąty Andrzej także był studentem UJ, otrzymał Chynów.

Łoscy z Łosia

Stanisław Łoski dożył roku 1495. Jego sześcioro dzieci, z wyjątkiem najmłodszej Jadwigi miały w 1505 roku sprawę ze stryjem Borutą ze Skuł.

Jego syn Jakób z pierwszego małżeństwa w 1506 roku dogadał się z macochą i w 1518 roku zmarł bezdzietnie. Podobnie najmłodszy Jan, sędzia czerski. Łoś podzielili między siebie w 1521 roku pozostali bracia: Mikołaj i Feliks. Obaj zapoczątkowali dwie gałęzie Łoskich.

Gałąź Mikołaja

Mikołaj Łoski ożenił się w 1524 roku. Miał syna Gabriela, który prowadził proces ze swoim wujkiem Feliksem. Dziedziczył Łoś i Wolę Łoską jeszcze w 1576 roku.

Po Gabrielu majątek przejął jego jedyny syn Krzysztof. W 1580 roku zapisał pierwszej żonie 2000 florenów na Łosiu i Woli Łoskiej. Drugiej żonie w 1603 roku zapisał odprawę. Miał co najmniej 3 synów i jedną córkę.

Synowie Gabriela, Kasper i Stefan kupili części Łosia i Woli Łoskiej od siostry Zofii Wolskiej w 1623 roku oraz od brata Pawła w 1626 roku i 1645 roku.

• Dzieci Kaspra sprzedali w 1687 roku swoje dobra w Łosiu i Woli Łoskiej Potockiemu. Obaj synowie z drugiego małżeństwa zapisali dożywotnio swoje majątki żonom i zmarli bezdzietnie.
  Młodszy Andrzej brał udział w wolnej elekcji – głosował na Fryderyka Augusta Wettyna, władcę z Saksonii, który wielu swoich „wyborców” przekupił pieniędzmi pożyczonymi w wielkich liczbach od bankierów z rodzimego Drezna. Wygrał tę elekcję i został królem Polski jako August II Mocny.
  Innym dziedzicem Kaspra był pasierb Franciszek, syn Józefa. Jego wnukowie Aleksander i Maciej w 1720 roku kupili słynne miasto Zamość.
• Stefan miał dwóch znanych nam synów: Tomasza i Jana.
  Tomasz kupił w 1651 roku młyn w Łosiu od wyżej wspomnianego stryja Kaspra. Jego syn Krzysztof także brał udział w wolnej elekcji 1697 roku i także głosował na przyszłego króla Augusta II.
  Jan, ewidentnie jednogłośnie z rodziną, głosował za Augustem II Sasem. Miał czterech synów. Jeden z nich, Paweł, poszedł do zakonu i został proboszczem magnuszewskim. Dwóch zmarło bezdzietnie. O czwartym nic nie wiadomo.

Dalszych informacji o tej linii rodu nie ma. Widocznie została uznana za wygasłą, ponieważ zmarli wszyscy bezpośredni męscy potomkowie.

Gałąź Feliksa

Feliks miał córkę Elżbietę i syna Jana, zmarłego w 1563 roku. Dobra w Łosiu i Woli Łoskiej odziedziczyły dopiero jego wnuki: Stanisław, Jan, Anna i Katarzyna.

Miał jeszcze podobno córkę Katarzynę i syna Wojciecha, ale oni nie dziedziczyli Łosia, chociaż oboje, jak i dzieci Wojciecha w sądzie prowadzili spór o części wsi.