XX wiek

1904 – Wieś Łoś kupuje Władysław Suski.
Łoś i Łoska Wólka należą do gminy Wągrodno.

1921 – pierwszy Powszechny Spis Ludności Polski. Folwark Łoś liczył 16 budynków mieszkalnych i 258 mieszkańców, a wieś Łoś – 10 domów i 85 osób.

1937 – pozwolenie na parcelację gruntów ornych o powierzchni 129 ha wydane przez Starostwo Powiatowe w Grójcu dla Władysława Suskiego syna.

Majątek Łoś graniczył w owym czasie od północy z gruntami majątku Henryków, wsi Bogatki, wsi Grochowej i majątku Pęchery. Od wschodu otoczony był lasami państwowymi Uwieliny. Od południa graniczył z gruntami wsi Piskórka, majątku Wągrodno, majątku Wola Prażmowska, wsi Nowy Prażmów, wsi Aleksandrów i wsi Prace Duże. Na zachód od Łosia leżał folwark Jadwisin, dalej dobra Zarzecze.

II wojna światowa

Walki w Łosiu 12.09.1939.

Nad ranem 12 września 1939 roku, do kompleksu leśnego Łoś, przybył spod Mszczonowa 31 Pułk Piechoty Strzelców Kaniowskich. Jednostka ta wycofywała się po zwycięskiej bitwie o Mszczonów, z zamiarem dotarcia do przepraw na Wiśle. Wojska niemieckie, blokujące podejście do Wisły w rejonie Góry Kalwarii, spowodowały zmianę decyzji i obranie nowego kierunku na Warkę. Pułk zatrzymał się w lesie łoskim na postój ubezpieczony. Oddziały niemieckiej 1 Dywizji Pancernej, w geście zemsty za Mszczonów, postanowiły zlikwidować całe zgrupowanie.

Żołnierze 31 Pułku okopali się na południowym skraju łoskiego lasu. Około godz. 12-ej Niemcy ostrzelali pozycje polskie ogniem artyleryjskim.

Wieś stanęła w ogniu. Mieszkańcy Łosia ukryli się w ziemiankach, jak również pod mostem na rzece Jeziorce.

Strona polska odpowiedziała ogniem i odparła niemiecki atak, niszcząc 4 lekkie czołgi przy użyciu kb. ppanc. oraz armat ppanc. Wieś spłonęła.

Po zapadnięciu zmroku, ok. godz. 21-ej, pułk ( bez II batalionu, który pomaszerował przez Błonie do stolicy ) rozpoczął marsz w kierunku Grójec-Warka, cały czas nękany przez wroga. Dotarł 13.IX rano do lasów w okolicy miejscowości Rytomoczydło, a w następnych dniach w rejon Puszczy Kozienickiej. Tam został otoczony i rozbity.

W Łosiu, na skraju wsi, przy drodze do Piaseczna pochowany został ppor. rez. Jan Skrzyński ( z III dywizjonu 10 Pułku Artylerii Lekkiej, 10 Dywizja Piechoty ), który zmarł z ran odniesionych 11.IX podczas walk w Mszczonowie. Według relacji pochodził z Łodzi i przed wojną był nauczycielem. W październiku 1939 r. ekshumowano ciało, które zabrała żona. Spoczywa w Łodzi ( Cmentarz Wojskowy przy ul. Wojska Polskiego 149, 24-KW ).

W relacjach ( artykuł pt. „Walki armii polskiej w okolicach Tarczyna” ) mowa jest jeszcze o 4 poległych.

Straty niemieckie to 5 zabitych i 3 rannych, zostali pochowali w majątku Kobylin, pod Grójcem.

opracował: Maciej Pedryc



11.08.1944 – Kompania Leśna z częścią żołnierzy batalionu „Krawiec” stoczyła ciężką walkę z silnie uzbrojonymi oddziałami Niemców, atakujących wieś Piskórkę. Po dość długiej walce Niemcy zaczęli wycofywać się. Palącą się wieś opuściła ludność cywilna, ratując resztę dobytku. Jeszcze tego samego dnia do wsi wkroczył oddział Niemców, tym razem wsparty czołgami, niszcząc i paląc resztę zabudowań.

Czasy powojenne

1943 – postępowanie spadkowe po śmierci Władysława Suskiego.

Od 1952 roku w gminie Głosków – powiat piaseczyński (wcześniej Wągrodno pow. grójecki)

Od 1956 – wieś Łoś i leśnictwo Łoska Wólka znajdowały się w gromadzie Prażmów. (gromady zastąpiły gminy)

Od 1973 – Łoś jest częścią gminy Prażmów. Od wieków przynależy do parafii w Jazgarzewie.

1989 – w 45. rocznicę Powstania Warszawskiego odsłonięto w Piskórce kamień z tablicą, upamiętniającą opisaną powyżej walkę z 1944 roku.